De steen en de rol: Hoe het oudste neurodocument leesbaar werd1
Samenvatting
Toen de vloot van Napoleon op 1 juli 1898 landde op de rede van Alexandrië, lukte het bijna onmiddellijk de stad te veroveren. Het leger zette daarna zijn opmars voort langs de oevers van de Nijl in de richting van Caïro. Terwijl de Fransen verschillende overwinningen behaalden, maakte de Engelse admiraal Nelson van de gelegenheid gebruik hun vloot volledig te vernietigen. Zo kwamen de Fransen bijna drie jaar vast te zitten: een ongewild verblijf met grote gevolgen. Wat doe je met je troepen onder dat soort omstandigheden? Je graaft je in en je maakt zo veel mogelijk gebruik van fortificaties die je aantreft, ook al zijn die half onder het zand bedolven. Zo werd een jaar later bij Rosetta, een stadje in de buurt van Alexandrië, in een oude muur een steen gevonden met inscripties in drie talen: Grieks, hiërogliefen en demotisch. De jonge officier Pierre François Xavier Bouchard had de leiding bij de afbraak van de muur. Hij herkende het Grieks en begreep dat hij iets bijzonders gevonden had. Napoleon had niet alleen officieren die Grieks kenden, hij had ook nog een aantal geleerden en tekenaars meegenomen, om hun indrukken van het oude Egypte zo goed mogelijk vast te leggen. Het geleerde gezelschap kreeg de zorg voor de steen toegewezen en begon aan de vertaling van de Griekse tekst. Spoedig bleek dat het driemaal om dezelfde tekst ging, wat de sleutel werd voor de vertaling van het hiërogliefenschrift. Een karwei dat nog twintig jaar zou vergen en waaraan aan beide zijden van het Kanaal werd gewerkt. De steen staat overigens in het British Museum: de Fransen moesten het met een kopie doen, want zij hadden de laatste slag verloren.
Onbeperkt toegang tot het online archief?
Wilt u dit artikel en alle andere artikelen in het archief onbeperkt kunnen lezen?
Log in of neem een abonnement.
© 2009-2024 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 1871-1391
De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.
Nieuwsbrief Boom Psychologie & Psychiatrie
Meld u nu aan en ontvang maandelijks de nieuwsbrief van Boom Psychologie & Psychiatrie met aantrekkelijke aanbiedingen en de nieuwe uitgaven.
Aanmelden